ذکر فضائل رسول الله (صلی الله علیه وسلم) به قلم امام نجم الدین نسفی

ذکر فضائل رسول الله (صلی الله علیه وسلم) به قلم امام نجم الدین نسفی

نويسنده: دوكتور عمر جويا

 

خداوند عزوجل مر مصطفی را علیه السلام از چند نام خود نام داد: 

 

• گفت: من رؤوف ام، رحیم ام ﴿إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ﴾.

مصطفی را گفت: وی رؤوف و رحیم است ﴿بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ﴾.

 

• گفت: من عظیم ام ﴿وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ﴾.

مصطفی را گفت: وی عظیم است ﴿وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ﴾.

 

• گفت: من کریم ام ﴿فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ﴾.

مصطفی را گفت: وی کریم است ﴿ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ﴾.

 

• خود را گفت: من مبین ام ﴿ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ ﴾.

مصطفی را گفت: وی مبین است ﴿ وَقُلْ إِنِّي أَنَا النَّذِيرُ الْمُبِينُ ﴾.

 

• خود را گفت: من شهیدم ﴿ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا ﴾.

مصطفی را گفت: وی شهید است ﴿ وَجِئْنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰؤُلَاءِ شَهِيدًا ﴾ [و آریمت یا مصطفی بر اینها گواه].

 

• خود را گفت: من هادی ام ﴿ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلْإِيمَانِ ﴾ [خدای عزوجل منت بر شما می‌نهد که راه دادتان به ایمان].

مصطفی را گفت: ﴿ وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴾ [و تو راه می‌نمایی به راه راست، یعنی دین اسلام].

 

• به حقِ خود گفت: ﴿ وَمَن يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ ﴾ [و هرکه کفر آرد بعد از ایمان، نیست شد هرچه کرده بوَد پیش از آن].

مصطفی را گفت: ﴿ لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ .... أَن تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ ﴾ [برمدارید بانگ‌های خویش زبر بانگ پیامبر.... تا حبطه نشود اعمال شما].

 

***************************************

 

• همه عالم مرا گواهی می‌دهند، من ترا گواهی می‌دهم: ﴿ قُلْ كَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ ﴾ [بگوی که بسنده است خدای تعالی گواه میان من و شما].

 

• همه در من دعوی می‌کنند، من در تو دعوی می‌کنم: ﴿ مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ ﴾.

 

• همه مرا می‌خوانند، من ترا می‌خوانم: ﴿ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ ﴾. ﴿ يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ ﴾.

 

• همه مرا ثنا می‌گویند، من ترا ثنا می‌گویم: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ﴾.

 

• همه خشنودی من می‌طلبند، من خشنودی تو می‌طلبم: ﴿ وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَىٰ ﴾ [و هرآینه بدهدت خدای عزوجل آنچه در رضای تست].

 

• همه مرا ثنا می‌گویند، من ترا ثنا می‌گویم: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ﴾.

 

**********************************

 

مصطفی را دو نام داد، دو ندا ظاهر و دو ندا کنایت کرد، و دو امت‌اش داد، و دو صنف یارانش داد، و دو قبله داد، و دو عطا داد، و دو مقام داد، و دو شفاعت.

 

• اما دو نام: احمد و محمد.

احمد از همه ستاینده‌تر، محمد از همه ستوده‌تر. از بس که وی حق را ستود، نامش احمد آمد. از بس که حق وی را ستود، نامش محمد آمد. 

 

• اما دو ندای ظاهر: یا ایها النبی، یا ایها الرسول.

همه انبیا را به نامِ علامت خواند: یا آدم، یا نوح، یا ابراهیم، یا لوط، یا صالح، یا شعیب، یا موسی، یا داود، یا عیسی بن مریم. 

و مصطفی علیه السلام را بنام کرامت خواند: یا ایها النبی، یا ایها الرسول. آنگاه گفت: ﴿لَّا تَجْعَلُوا دُعَاءَ الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَاءِ بَعْضِكُم بَعْضًا﴾ [خواندنِ خویش مر رسول را چون خواندنِ خویش مر دیگران مپندارید، یعنی: وی را محمد و احمد و ابوالقاسم خطاب نکنید، بلکه یا رسول الله  و یا نبی الله گویید]. چون به نام کرامت خواندم، شما به نام علامت مخوانید.

 

• اما دو ندای کنایت: طه و یس.

طه: یا طالب الشفاعة للأمة، و یا هادی الخلق الی الله.

یس: یا سید المرسلین.

 

• اما دو امت: یا معشر الجن والإنس.

 

• و اما دو صنف یاران: والسابقون الأولون من المهاجرین والأنصار.

 

• و اما دو قبله: اول بیت المقدس، باز کعبه.

 

• و اما دو عطاء:

وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِي [و دادیمت هفت آیتی از دوتایی‌ها، یعنی آیتی فاتحه].

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ [ما دادیمت حوض کوثر بدان جهان، و گویند دادیمت نبوت، و گویند قرآن، و گویند بسیار یاران، و گویند خبرهای فراوان].

 

• و اما دو مقام:

مقامِ مشهود در شب معراج، و مقام محمود در روز قیامت.

 

• و اما دو شفاعت در این دو مقام بوَد.

 

(امام نجم‌الدین نسفی، رسالۀ «تذکرة أصول التذکیر» در کتاب «مجمع العلوم ومطلع النجوم»)